Onderwerpen

Aanpassing
Aardappel
Aardbeving
Aarde
Aardgas
Aardolie
Absorberen
Achtbaan
Ademhaling
Aerodynamica
Afrika
Afstandsbediening
Afval
Aggregatietoestanden
Aids
Alarm
Alcohol
Alien
Amfibieën
Anemometer
Archeologie
Archimedes
Asteroïde
Astronaut
Atmosfeer
Atoom
Auto
Bacteriën
Ballon
Ballonraket
Ballonwagen
Barometer
Batterij
Bedreigde diersoorten
Bergbeklimmen
Bergen
Bestrijdingsmiddelen
Besturingen
Beveiliging
Beweging
Bij
Binnenhuisarchitectuur
Bio-energie
Biodiversiteit
Biologie
Biotechnologie
Blessure
Bloed
Bloedsomloop
Bloem
Blubber
Bodem
Bodemdieren
Boemerang
Boerderij
Boom
Boot
Bos
Bouwen
Brachistochroon
Braille
Brand
Broeikaseffect
Brood
Brug
Bungee jump
Caleidoscoop
Camera obscura
Camouflage
Capillaire werking
Cel
Centrifugale kracht
Chaos
China
Chocolade
Chromatografie
Circus
Colloïde
Communicatie
Compact disc
Compost
Computer
Condenseren
Conserveren
Constructies
Cosmetica
Creativiteit
Culturen toen en nu
Dag en nacht
Dammen en dijken
Detective
Dichtheid
Dierentuin
Digitaal
Dinosaurus
DNA
Dolfijn
Doolhof
Doppler-effect
Drie-D
Drijven en zinken
Droogijs
Drugs
Druk
Druktechnieken
Duiken
Duurzaamheid
Eclips
Ecosysteem
Eencelligen
Egg-drop
Egypte
Ei
Eilanden
El Niño
Elasticiteit
Elektriciteit
Elektrochemie
Elektromagneet
Elektromotor
Elektronica
Elektroscoop
Emulsie
Energie
Enzymen
Erfgoed
Erosie
Evenwicht
Evolutie
Expeditie
Familie
Feest
Fiets
Film
Fontein
Fossiel
Fotografie
Fotosynthese
Fractals
Frisbee
Fruit
Gas
Gebit
Gebouwen
Geheimschrift
Geiser
Geld
Geleedpotigen
Geluid
Geluidsapparatuur
Geneeskunde
Geneesmiddelen
Genetica
Gepolariseerd licht
Geraamte
Gereedschap
Geschiedenis
Gesteenten
Getijden
Geur
Gewichtsloosheid
Gips
Gist
Glas
Gletsjer
Godsdiensten, levensovertuigingen
Golven
Goochelen
Goud
Graan
Grieken
Griezelen
Groenten
Grondwater
Grot
Gyroscoop
Haai
Habitat
Harry Potter
Hart
Heelal
Hefboom
Helikopter
Helling
Helm
Hemel
Herbarium
Hersenen
Heteluchtballon
Hevel
Hijskraan
Hologram
Hond
Hormoon
Hout
Hovercraft
Huid en haar
Huisdieren
Huishoudelijke apparatuur
Huishouden
Hydraulica
Hydrometer
Hygiëne
Hygrometer
IJs
IJskast
Immuunsysteem
India
Indianen - culturen
Insecten
Isolatie
Italië
Japan
jo-jo
Kaars
Kaart
Kameleon
Kamp
Kanker
Kasteel
Kat
Katalysator
Katapult
Katrol
Kauwgom
Kelten
Kermis
Kernenergie
Kerstmis
Kettingreactie
Keuken
Kinetische energie
Kleding
Klei
Kleur
Kleurenschijf
Klimaatverandering
Klok
Knikkerbaan
Knopen
Kogellagers
Komeet
Kompas
Koolzuur
Koraal
Koudbloedigen
Krachten
Krater
Kristallen
Krukas
Kunst
Kunststof
Kust
Kwadrant
Ladder
Lamp
Lampion
Landbouw
Laser
Lawine
Lente
Lenzen
Leven en dood
Licht
Lijm
Loep
Longen
Lucht
Luchtdruk
Luchtvervuiling
Maan
Machines
Magnetisme
Magnetron
Mars
Materialen
Medische hulpmiddelen
Meelworm
Melk
Menselijk lichaam
Mesopotamië
Metalen
Meten
Meteoriet
Metselen
Meubels
Microbe
Microscoop
Middeleeuwen
Mier
Mijnbouw
Milieu
Mineralen
Misconcepties
Mobieltje
Moleculen
Molen
Morse
Motor
Mummie
Munten
Museum
Muziek en dans
Muziekinstrumenten
Möbius
Nabeeld
Nanotechnologie
Natuur
Natuurkunde
Neus
Noorderlicht
Olievervuiling
Onder de grond
Ondernemen
Onderzeeboot
Ongewervelden
Ontwerpen
Onweer
Oog
Oor
Oplossing
Oppervlaktespanning
Optische illusie
Opwaartse druk
Osmose
Oxidatie
Ozon
Paard
Paddenstoelen
Papier
Papieren vliegtuig
Parachute
Patronen
Pendule
Periodiek systeem
Periscoop
Perpetuum mobile
Perspectief
Pinguïn
Piramide
Piraten
Planeten
Plant
Plastic
Pneumatiek
Polder
Polymeren
Pomp
Poolstreken
Popcorn
Potentiele energie
Prehistorie
Pretpark
Prisma
Productie
Proteïne
Psychologie
Quarks
Radar
Radio
Radioactiviteit
Raket
Rampen
Reactiesnelheid
Reclame
Recycling papier
Recycling Upcycling
Regen
Regenboog
Regenmeter
Regenwoud
Rekenen
Relativiteit
Reptielen
Resonantie
Reuk
Rivier
Robot
Roest
Roken
Romeinen
Rubber
Rube Goldberg
Ruimtestation
Ruimtevaart
Ruimtevaartkleding
Ruimtevaartvoedsel
Schaatsen
Schaduw
Scheepvaart
Scheikunde
Schelpen
Schilderkunst
Schimmels
School
Seismograaf
Seizoenen
Sensoren
Sextant
Sieraden
Sint-Maarten
Sinterklaas
Slak
Slang
Slijm
Slinger
Sloophoek
Slootdieren
Sluis
Sluitingen en sloten
Smaak
Sneeuw
Snoep
Snot
Solderen
Space Shuttle
Special Effects
Spectroscoop
Spectrum
Speelgoed
Speeltuin
Spel
Spiegel
Spieren
Spijkerbed
Spijsvertering
Spin
Sporen
Sport
Stalactieten
Statische elektriciteit
Stem
Sterren
Stoom
Straalmotor
Streepjescode
Stroboscoop
Sublimatie
Suiker
Survival
Symmetrie
Taal
Tandpasta
Tandwielen
Tast
Techniek op school
Technisch tekenen
Tektonische platen
Telefoon
Telescoop
Televisie
Tennis
Terrarium
Textiele werkvormen
Theater
Thermometer
Thermostaat
Tijd
Tornado
Touw
Traagheid
Transformator
Transistor
Transport
Trein
Tuin
Tunnel
Turbine
Uil
Uitvinding
Veer
Veerkracht
Veiligheid
Verandering
Verdampen
Verf
Verkeer
Verkiezingen
Verlichting
Verpakking
Vervoer
Vet
Vikingen
Vingerafdrukken
Virus
Vis
Vitamine
Vleermuizen
Vliegen
Vliegende schotel
Vlieger
Vliegramp
Vliegtuig
Vlinder
Vloeistof
Vloeistoffentoren
Vlot
Vochtigheid
Voeding
Voedselketen
Voertuigen
Voetbal
Vogel
Voortplanting en seksualiteit
Vormen
Vulkaan
Vuur
Vuurtoren
Vuurwerk
Walvis
Wapens
Warm en koud
Water
Waterdruk
Waterkracht
Waterkringloop
Watertoren
Watervervuiling
Waterzuivering
Weer
Wegen
Wetenschap
Wetlands
Wieg van Newton
Wielen en assen
Wind
Windenergie
Windsnelheid
Windvaan
Wiskunde
Woestijn
Wolken
Worm
Wrijving
Zaden
Zalm
Zand
Zee
Zeep
Zeepbellen
Zeilen
Zeilwagen
Zenuwspiraal
Zenuwstelsel
Zeppelin
Zetmeel
Ziekten
Zilver
Zintuigen
Zon
Zonne-energie
Zonnestelsel
Zonnewijzer
Zoogdieren
Zout
Zoötroop
Zure regen
Zuren en basen
Zuurstof
Zwaartekracht
Zwaartepunt
Zwanenhals
Zwart gat
Zweefvliegen

Melk

Activiteiten

Bioplastic

NL pdf Wouters Wonderlijke Werkzolder
Poppetjes maken van 'klei / plastic' dat gemaakt is van melk en azijn. Achtergrond info.
NL website Expedition Chemistry
Hier wordt geadviseerd half volle melk te nemen. Leuke strip.
NL video Quest Junior
Boy maakt bioplastic (melk met azijn) een nieuw handvat voor kaasschaaf. Aanrader!
NL pdf Djoe Hobbyprojecten
Een beeldje maken van plastic dat gemaakt is van melk en azijn.
NL pdf Technopolis
Wat gebeurt er als je melk en azijn mengt? Veel uitleg. Download pakket. P.33
NL website WikiHow
Bioplastic maken van melk en azijn. Duidelijke instructie. Resultaat schilderen.
EN video Boston Children's Museum
Plastic maken van melk en azijn. Duidelijke aanwijzingen, ook welke melk 'niet'.
EN website Stem Little Explorers
Voor een goed verhaal erom heen, veel info over plastic en bioplastic.
EN website Reeko
Citroensap kan ook. Geschiedenis plastic. Mooi inleidend verhaal.
EN website BCIT
Brede achtergrond over plastic, kunststoffen en natuurlijke kunststoffen.
EN website Petrosains
Suggesties voor verder experimenteren. Meer azijn, verschillende soorten melk.
EN video California State University
Veel gedetailleerde info. Niet heel moeilijk, maar gaat stuk dieper.
EN website The Naked Scientists
Goede uitleg, vooal ook door de illustraties. Vraag wat dit met kaas te maken heeft.
EN website Scientific American
Verder experimenteren door variëren met azijn, sappen en temperatuur.
EN website Mad Scientist
Eenvoudig van opzet. Aantal leuke 'weetjes'.
EN website Think stretch
Hier wordt verwarmde niet-gehomogeniseerde melk gebruikt.
DU website Wissen macht Ah!
Duidelijke uitleg van de melk - azijn proef. Caseïne hanger, gaatje maken, lint erdoor.

Boter

NL website Proefjes.nl
Wat gebeurt er als je vloeibare slagroom hard schudt. Link naar uitleg en werkblad.
NL video Quest Junior
Boter maken van karnemelk en room. Sportief proefje, duidelijke instructie en uitleg.
NL video Klokhuis
Er is zo'n vijf liter melk nodig voor een pakje boter
NL website Becel
Hoe en waarmee kun je plantaardige margarine maken? Recept, bereiding en video.
NL website Boerderijschool
Boter maken, knikkers toegevoegen om te horen hoe het proces verloopt.
NL website Curiokids
Mooie illustratie van moment dat slagroom ontstaat.
EN pdf Royal Society of Chemistry
Duidelijke beschrijving van maken van boter en slagroom. Aantal goede vragen.
EN website Agriculture in the Classroom
Van room naar boter adv observatieblad en het proces ook omgekeerd. Veel info. Top!
EN website Planet Science
Hier wordt een knikker toegevoegd. Mooie foto. Korte uitleg.
EN website Science Kids at Home
Op verschillende manieren boter maken. Welke is de beste?
EN website The Naked Scientists
Duidelijke uitleg, goed geïllustreerd.
EN website Primary Playground
Hier wordt 2 aan 2 gewerkt ivm schudden. Onderzoekje mbt smaak. Goed werkblad.
DU website Medienwerkstatt
Eenvoudig en mooie fotoserie. Met link naar verklaring.

Bubble race

EN pdf Biotrek Outreach
Wat maakt betere bubbles, volle of magere melk. Leuke wetenschap.
EN website Marvin and Milo
Glas magere, glas volle melk. Met rietje erin blazen. Wat schuimt het best?

Cola

NL website Zo Zit Dat
Doe wat melk bij flesje cola. Even omkeren. Dag laten staan. Vlokken onderin.
NL website Proefjes.nl
Wat gebeurt er als je melk en cola mengt? Link naar uitleg en werkblad.

Kaas

NL website Thuis Experimenteren
Kaas maken, met verwijzingen naar C3 en Nemo.
NL website Proefjesfabriek
Kaas maken van melk en azijn. Nodig: nylonkous, een pan en een fornuis.
NL video Schooltv
Kaas maken.
NL video Schooltv
Waar worden bij voorbeeld zuursel en stremsel voor gebruikt?
NL website Hoedoe
Uitgebreide handleiding kaas maken. Ook wat Indiase kaas. Do's en don'ts.
EN website Planet Science
Kaas: volle melk, azijn en keukendoek. Niet lekker, wel zelfde procedure als de echte.
EN website Easy Fun School
Geitenkaas van de koe...?
EN website TryScience
Kaas maken met melk, wat azijn. Koffiefilter. Uitleg en een paar tips.
EN website Science News for Kids
Kaas maken van melk naast lijm maken van melk.

Kleureffecten

NL pdf C3
Voedselkleurstof in de melk, daarna afwasmiddel, krijg je mooie kleureffecten.
NL pdf C3
Docentenhandleiding.
NL website C3
Theelepel van elke kleur in de melk. Probeer ook karnemelk.
NL video Willem Wever
Hier onder het motto: hoe werkt afwasmiddel.
NL website Proefjes.nl
Melk, kleurstof, afwasmiddel bij elkaar. Wat zie je? Links naar uitleg en werkblad.
NL video Quest Junior
Melk, kleurstoffen, afwasmiddel in bord, ook in badje. Prima uitleg.
NL video Juf Manouk
Eerst melk, kleurstoffen, afwasmiddel. Daarna met chilipoeder en kerriepoeder.
EN video American Chemical Society
Duidelijke opzet. Uitstekende video over melk- en afwasmiddelmoleculen. Top!
EN website 60 Second Science
Veel varianten, zoals verschillende soorten zeep.
EN website Edible Inedible Experiments
Hier wordt olie gebruikt.
EN video University of Regina
Welke melk werkt het best. Variant met schoonmaak alcohol.
EN website Easy Fun School
Verschillende soorten melk of room. Goede uitleg.
EN website K.O.T.G.
Hier wordt er ook nog wat peper bij gedaan.
EN website SMILE
Hier wordt dit milk kaleidoscope genoemd.
EN pdf Surfing Scientist
Hier onderdeel van Hands-on Science / Group Work. Veel uitleg. Aanrader p.6
EN website Go Science Girls
Leuk proefje, ook voor jonge kinderen. Hier wordt volle melk gebruikt.
EN video The Naked Scientists
Heel goed duidelijk gemaakt aan de hand van illustraties.
EN video National Geographic
Kleurexplosie in ovenschaal, met melk, afwasmiddel en kleurstof. Afdruk op papier.
EN website Marvin and Milo
Leuk stripje. Als variant: kleurstof aan de zijkant. Melk opwarmen.
EN video Boston Children's Museum
Voorspel, goed of fout maakt niet uit. Wetenschap moet niet intimiderend zijn.
EN website Education
Verder experimenteren met sojamelk, kokosmelk, kippenbouillon, koffie e.a.
DU website Wissen macht Ah!
Melk op kamertemperatuur. In bord gieten, paar minuten laten staan.

Lactose intolerantie

EN website Science Snacks
Onderzoek met glucose teststrips. Uitgebreide achtergrondinfo en goede uitleg.

Lijm

NL website Expedition Chemistry
Leuke strip over lijm maken van melk. Uitleg. Hoe kun je nog meer lijm maken?
NL website Zo Zit Dat
Lijm maken van melkpoeder, azijn en bakpoeder.
EN website TryScience
Experimenteren met de ingrediënten. Veel uitleg en tips.
EN pdf Suzy's World
Experimenteren met de ingrediën ten en ook dingen lijmen, papier, karton.
EN website Bizarre Labs
Melk met zuiveringszout en water erbij wordt lijm.
EN website Educator's Cheapbook
Uitgebreid en zeer nauwkeurige beschrijving van de werkwijze.
EN website ZOOM
Ook link naar stick-o-meter, ofwel wat is de lijmkracht van verschillende stoffen.
EN website Science by Email
Achtergrondinfo, o.a. wat geschiedenis.

Melken

NL video Schooltv
Soms melkt een boer zijn koeien met de hand. Meestal de met volautomatische robot.
EN website KEDT
Een plastic handschoen met gaatjes in de vingers melken. Zie extensions.
EN pdf Ropin the Web
De leerlingen maken eerst het model van de koe.

Melkproducten

EN website Newton's Apple
Hoeveel kaas kun je maken met melk van 1 koe van 1 dag. En ijs, boter, melkpoeder?

Smaak

EN pdf British Nutrition Foundation
Experiment: smaak en de invloed van verhitting. Ook over gepasteuriseerde melk.

Stremmen

NL website Proefjes met Boefjes
Cola en melk mengen in een afgesloten fles. Effect dat je te zien krijgt heet stremmen.
NL website Proefjes.nl
Melk bij de cola. Links naar werkblad en uitgebreide uitleg.

Yogurt

NL website Bioplek
Yogurt maken van yogurt en twee koppen melk.
NL pdf Katholieke Campus Roeselare
Zeer uitgebreid, ook kefir maken.
EN website Experiment Archive
Stappenplan, heldere uitleg. Maak van vraag hypothese. Melkpoeder kan dikker maken.
EN website Science Snacks
Yoghurt maken van yoghurt en melk. Veel uitleg over bacteriën.
EN website Hunkin
Soortgelijke opzet en een grapje met levende yoghurt.
EN website Stao
Zeer nauwkeurige aanwijzingen en de zuurtegraad wordt bij gehouden.
EN website UEN
Variëren met het recept. Wanneer doen de bacteriën het optimaal.

Aanvullend

Achtergrondinfo

NL website Jeugdbibliotheek
Boeken, filmpjes, interactieve animaties en achtergrondinfo Wikikids e.a.

Houdbaarheid

NL website Willem Wever
Over de houdbaarheid van melk.

Kaas

NL video Klokhuis
Hoe maak je van vloeibare witte melk keiharde gele kaas. We volgen het hele proces.
NL website Willem Wever
De vraag waarom er gaten in de kaas zitten.
NL website Willem Wever
De vraag waarom Franse kaas stinkt.
NL website Willem Wever
Waarom is geitenkaas wit en kaas van koeienmelk geel?

Koe

NL video Willem Wever
Waarom is een koe altijd aan de diaree.
NL video Willem Wever
Hoeveel mensen kunnen er van een koe eten?
NL video Schooltv
Koeien geven elke dag melk, ook als ze geen kalf hebben.
EN website Canon
Bouwplaatje van een koe.
DU video Wissen macht Ah!
Iedere koe in de eu heeft een oormerk. Wat is een oormerk en wat staat erop?
FR website Tomlitoo
Masker van een koe (vache), zie menu links.

Margarine

NL video Klokhuis
Uitzending over de uitvinding van margarine, de fabricage en het verschil met boter.
NL video Schooltv
Boter gezonder dan margarine? Over verzadigde en onverzadigde vetten en cholesterol.
NL video Schooltv
Uitgebreide video over de geschiedenis van margarine en transvet, zaait verwarring.

Milkshake

NL pdf Vives
Een appelmilkshake maken aan de hand van een duidelijke fotoserie.
NL pdf Vives
Een bananenmilkshake maken. Ook met fotoserie.

Oerrund

NL video Klokhuis
Eerste koeienkuddes in ons land waren oerrunderen. Voorouders huidige koeien.

Smoothie

NL pdf Vives
Een lekkere smoothie maken met veel fruit. Handleiding: een duidelijke fotoserie.

Waterige kwark

NL website Voorlichtingsbureau Groenten en Fruit.
Met verse ananas wordt kwark na enkele uren waterig. Met ananas uit blik niet.

Sponsoren

Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen logo_khmw
Het Platform Bèta Techniek logo_platform_betatechniek
Rabobank Haarlem en Omstreken logo_rabobank

Actueel op Twitter

Actueel op Twitter
Nieuws over EncyclopeDoe, Ontdekpek, blog, proefjes bij actualiteiten. twitter.com/encyclopedoe

Leerlijn Techniek

Nu ook op YouTube kanaal. youtube2

Proevenpret

Expedition Chemistry veel coole proefjes expeditionchemistry2

Werkbladen Ontdekplek

Op Ontdekplek.nl staan 50 werkbladen eenvoudig en uitdagend: robothand flipperkast dierentuin en veel meer ontdekplek