Geluid

Inleidend

Altijd geluid

Taal Type Link
NL website Schooltv
Doe je ogen maar eens dicht en luister goed. Wat hoor je allemaal.
EN website Houghton Mifflin Science
S'avonds buiten luisteren naar geluiden. Probeer ze na te doen.
EN website Houghton Mifflin Science
Een onderscheid maken tussen zachte en harde geluiden.
EN website Science World
Geluidskaart maken van omgeving. Classificeer als natuurlijk oof kunstmatig.

Kennismaking

Taal Type Link
EN pdf Discover Primary Science
Kleine proefjes met goede vragen om geluidstrillingen te ontdekken.
EN website Reeko
Knikker schieten tegen 4 knikkers op rij, als hoe een geluidsgolf zich voortbeweegt.

Activiteiten

Anti-geluid

Taal Type Link
EN website Science Snacks
Telefoonsnoer: wat gebeurt als 2 lopende golfpulsen elkaar in het midden ontmoeten.

Auditieve illusie

Taal Type Link
EN website Science World
Klein zinnetje verandert in melodie in deze auditieve illusie. Fascinerend!
EN website Exploratorium
McGurk effect. Proefje met psychoakoestisch effect. Geluidsillusie, luister met je ogen.
EN video YouTube
Filmpje met McGurk effect.
EN video YouTube
En nog een filmpje.

Ballon

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Wat hoor je als de ballon leegloopt? Links naar uitleg en werkblad.

Beker

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Hoe zorg je dat er geluid uit een plastic beker komt? Links naar uitleg en werkblad.
EN website Spangler
Sprekende bekers: experimenteren met draad door de bodem van een plastic beker.
EN website TryScience
Heerlijk experimenteren met twee draden en een beker.
EN pdf Questacon
Beker en draad om trillingen te onderzoeken. P. 26.
EN website Topscience
Ook beker en draad, goed werkblad, leuke tekening.
EN website Arvind Gupta Toys
Bekers en rietjes van verschillende lengte of grootte. Link naar beschrijving.
EN website Science World
Beker en touwtje: geluid van de brulkikker. Suggesties voor verder experimenteren.
EN website Double Helix
Met een beetje oefening kun je deze beker laten kakelen als een kip!
EN website Marvin and Milo
Leuke strip.
EN video Science Bob
Leuke presentatie: kipgeluiden maken met draad, beker en paperclip.
EN website Greensboro Science Center
Goede suggesties voor verder onderzoek voor gevarieerde toktokgeluiden.
EN pdf Dosits
Prima lijst met vragen voor verder onderzoek.

Buizen

Taal Type Link
DU website Zzzebra
Met de vlakke hand slaan op een holle buis die half onder water steekt.

Chocolademelkgeluid

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Weet je ook hoe warme chocolademelk klinkt? Links naar uitleg en werkblad.
NL website Science Space
Het geluid van een kopje versgezette oploskoffie verandert na roeren.

Decibel

Taal Type Link
NL pdf Ieder Kind een Talent
Onderzoek geluidssterkte op verschillende plekken in en rond school p.139
NL website Ken de Natuur
Proefje met liniaal. Decibellen van allerlei geluiden.
DU website Sonnentaler
Aandacht voor de bouw van het oor en geluidssterkten. Link naar 'Lärmometer'.

Dierengeluiden

Taal Type Link
EN website How Stuff Works
Dierengeluiden m.b.v. een melkpak, touw en een nat papieren doekje.

Doos

Taal Type Link
EN website TryScience
Knikker en blokjes vast in schoenendoos, doos dicht, ander moet blokjes localiseren.

Dopplereffect

Taal Type Link
EN website Bill Nye
Dopplereffect hoorbaar door een horloge met alarm aan een touw rond te zwaaien.

Douchegezang

Taal Type Link
EN website Exploratopia
Geluid van douchegezang wordt duidelijk gemaakt a.d.h. van zingen 'in' een wok.

Elastiek

Taal Type Link
EN website PBS parents
Ontdek de geluiden en trillingen van een zelf te maken elastiekjes instrument.
EN website Marvin and Milo
Tokkelen m.b.v. elastiek en deurkruk. En elastiek tussen twee ijslolliestokjes.
NL website Science Snacks
Tokkelen op touwtje, achter hoofd, voor je oren langs: hoofdharp. Google translate ok.

Experimenteren

Taal Type Link
NL pdf Kiddo
Experimenteren met geluiden.
EN website Hunkin
Het geluid van applaus namaken: luciferdoosje en met kaarsvet ingesmeerde draad.
EN website Hunkin
Een sirene maken m.b.v. een blikje een keukenrol en een met hars ingesmeerde draad.
EN website Hunkin
Huilen met elastiek en brommen met een met hars ingesmeerd koord.
EN website How Stuff Works
Dierengeluiden met een nat touwtje.
EN website Bizarre Labs
Geluidseffecten maken.

Geluidenmemory

Taal Type Link
EN website The Exploratorium
Online geluidenmemory spelen. Varianten, en verschillende moeilijkheidsgraad. Leuk!

Geluidsbarriëre

Taal Type Link
EN website Hunkin
Geluiden maken met gevouwen papier. Aandacht voor geluidsbarriëre.

Geluidskanon

Taal Type Link
EN website K.O.T.G.
Tikken op afgeloten koker, aan 1 kant een gaatje, papier buigt, kaars uit.
EN website DFTV
Met geluidskanon verschillende voorwerpen omver blazen, bijv. dominostenen.
EN website Bizarre Labs
Extra suggesties, mooi tekeningetje.
EN website SOF
Hier wordt een kaars uitgeblazen met een geluidskanon.
EN website DFTV
Uitdaging: vanaf welke afstand kun je de kaars uitblazen.

Geluidsoverlast

Taal Type Link
EN pdf Discover Primary Science
Geluidsoverlast: vingers in oren, sjaal, pet, eierdozen, zakken water / zand.

Geluidswal

Taal Type Link
NL video Willem Wever
Hoe kan een scherm geluid tegen houden?

Glazen

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Glazen zangers. Proefje: meer doen met een wijnglas. Links naar uitleg en werkblad.
NL website Wiki Books
Trillingen in het glas 1, daardoor geluidsgolven. en gaat ook het andere glas trillen.
NL website Willem Wever
Hoe kan geluid ramen kapot maken.
NL website Ken de Natuur
Glazenproef met aandacht voor toonhoogte. Met tekeningen.
NL website Aha in de Klas
Met schone, natte vinger langs glas met water wrijven. Goede aanwijzingen.
EN website Do Science
Duidelijke animatie, goede uitleg.
EN website Surfing Scientist
Een paperclip, op een tweede glas kun je zien meevibreren.
EN website The Naked Scientists
Natte vinger over rand glas, de toon blijft doorgaan als je het glas leeg laat lopen.
EN website The Naked Scientists
Verder experimenteren met kantelen, leeggieten en vullen. Met geluidsfragment.
EN video How Stuff Works
Uitgebreide uitleg.
EN website Science Buddies
Uitgebreide onderzoeksopzet. Met tabel om gegevens te verwerken.
EN website Marvin and Milo
Leuke strip.
EN website Cool Science
Natte vinger langs rand glas. Zie variations, zichtbaar met rietje, potlood, druppel.
EN website PBS parents
3 glazen, experimenteren met hoeveelheden adh van vragen, eenvoudige, leuke opzet.
EN video Spangler
Zingende glazen verplaatsen tandenstoker. Korte duidelijke video. Leuk.
EN website Math@home
Geluid en glazenladder maken met glazen, liniaal, elastiek en rietjes.
EN video Youtube
Hedwig's theme uit de Potter films spelen op met water gevulde glazen.

Golven

Taal Type Link
NL video Schooltv
Van steen in het water tot geluidsgolven die je oor bereiken.
EN website Science World
Gebruik Slinky om geluidsgolven te modelleren die door een materiaal bewegen.
EN website CanTeach
Golven zichtbaar maken met behulp van stukjes spiegel.
EN website Science by Email
Golfmachine maken, ofwel, met rietjes laten zien hoe geluidsgolven zich gedragen.
EN website Science World
Geluidsgolven zien en horen door te experimenteren met stemvorken. Leuke extra.
EN website Science Snacks
Verschillende proefjes met slinky. Met uitleg over geluidsgolven.
EN website Galaxy
Golven, lucht(-moleculen), nabootsen in model met kralen, als moleculen. Duidelijk.
EN website Galaxy
Aantonen door op een groot blik te slaan bij een plastic vel waarop zout ligt.
EN website WOW
Goede, eenvoudige vragen.

Hoorspel

Taal Type Link
NL pdf Technopolis
Scenario en geluidsscript maken voor luisterspel. Uitvoeren. Download pakket. P.23.
NL pdf Kiddo
Hoe maak je een hoorspel. Met aantal tips.
DU website WDR Lilipuz
Knisperende sneeuw m.b.v. bak- of puddingpoeder.

Hydrofoon

Taal Type Link
EN website Queensland Science Teachers
Onderwatergesprek m.b.v. een hydrofoon, gemaakt van een trechter en een stuk slang.
EN website K.O.T.G.
Onderzoeken waardoor geluid zich het beste voortplant.

Klap

Taal Type Link
EN website Arvind Gupta Toys
Knallen met een kartonnetje en een elastiekje. Link naar beschrijving.
EN video Arvind Gupta Toys
Andere papierklapper. Link naar omschrijving en video.
EN website Arvind Gupta Toys
Papierknaller maken, fotoserie en link naar beschrijving.

Klokkenspel

Taal Type Link
NL website Aha in de Klas
Hoe klinkt een kleerhanger? Draad aan hanger, naar oren stoot tegen tafel.
NL website Aha in de Klas
Kan geluid bewegen, lepel aan een stukje touw naar je oor.
NL pdf NEMO
Geluid voelen met behulp van een lepel en een touwtje.
NL pdf NEMO
Bijbehorende leerkrachtenhandleiding met tip p.23
NL website Tech Your Future
Keerhanger, lepel aan touwtjes naar je oren. Metaal klinkt mooier dan hout, plastic.
EN website Science Explorer
Klokkenspel met kledinghanger van ijzerdraad en draad. Uitgebreide toelichting.
EN website Houghton Mifflin Science
Veel onderzoeksvragen.
EN website Marvin and Milo
Leuke strip.
EN website The Naked Scientists
Hier wordt een rooster uit de oven gebruikt.
EN website Science NetLinks
Klerenhanger, 2 bekertjes eraan, tegen tafel lbotsen, omkeren, bekers aan het oor.
EN website Fizzics Education
Verder experimenteren met aantal varianten.
EN website Science World
Lepel aan touw, video: combi stemvork proefjes, fluit van rietje. Extra: bekertelefoon.
DU website Zzzebra
'Hand'ige opzet.
DU website Kon te xis
Ook experimenteren met ijzerdraad - vormen.

Liniaal

Taal Type Link
NL website Wiki Books
Vibratie van een over de rand van de tafel uitstekende liniaal.
DU website Physicbox
Hier horizontaal met een paar boeken erop.

Localiseren

Taal Type Link
NL pdf VOB
Geluid beter localiseren met 2 oren dan met 1. Proef 2 afstandsverschil bij localiseren.
EN website ZOOM
Geblinddoekt. Waar wordt geapplaudiseerd.
EN website Science by Email
Geblinddoekt geluid localiseren, met twee oren en met een oor.
EN website Newton's Apple
Identificeer het type en de locatie van een geluid zonder hulp van je ogen.
DU website Universität Bielefeld
Geblinddoekt, klappen, duidelijke en eenvoudige opzet.
DU website Universität Bielefeld
Uitleg en tips.

Mes

Taal Type Link
EN website The Naked Scientists
Haal eens wat muziek uit een mes...de kracht van harmonie.

Moer

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Hoe klinkt een moer in een ballon? Snap je geen moer van? Link uitleg en werkblad.

Onder water

Taal Type Link
NL website Willem Wever
Kun je onder water een muziekinstrument bespelen?
EN website Science Buddies
Verschil voortplanten geluid in lucht en water in proefje. Uitstekende uitleg.
EN website TryScience
IJzeren en plastic kleerhanger aan touwtjes in je oor. Ook eens onder water proberen.

Oscilloscoop

Taal Type Link
EN website Beakmaniac
Oscilloscoop maken van een ballon en een spiegeltje.

Papier

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Kun je papier horen? Links naar uitleg en werkblad.
EN website Hunkin
Een schreeuw maken met behulp van een papiertje.
EN website Scientific American
Soort vogelgekrijs maken met een gevouwen papiertje van een openinbg in geknipt is.

Parapluversterker

Taal Type Link
EN website Hunkin
Proefje leuk getekend.

Platenspeler

Taal Type Link
EN pdf Gupta / Press
met een lucifer en een kaartje het geluid van een platenspeler laten horen. P.44.

Pletfles

Taal Type Link
EN website The Naked Scientists
Klank van een plastic fles als je deze plet. En wat, als je dit onder water doet?

Raden

Taal Type Link
NL website Lesidee
Voorwerpen als knopen, paperclips enz. in kokertjes en raden maar.
EN website Galaxy
Voorwerpen in kokers raden, handig werkblad.
EN website KidsHealth
Geblinddoekt geluiden raden.
EN website Family TLC
Hier met een muzikale invulling.
DU website Sonnentaler
Aandacht voor taal: 'geronk', 'gekraak', 'geknars', 'gepiep' enz..

Rateltouw

Taal Type Link
NL pdf Science Centre Delft
Een rateltouw van sterk touw en golfkarton.
EN pdf Canon
Bouwplaatjes van leuke zoemers.

Resonantie

Taal Type Link
NL website Planet Internet
Kartonnen ringen, verschillende grootte en stijfheid trillen bij verschillende frequenties.
EN website Newton's Apple Classic
Verschillen in resonantie horen met kokertjes van verschillende lengte tegen je oor.
EN website Science Inquiry
Resonantie duidelijk maken m.b.v. een stemvork en flessen gevuld met water.
EN website Arvind Gupta Toys
Resonantieproef met bladen van ijzerzagen, paren van verschillende lengte.

Rietje

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Fluitje van een rietje, uiteinde plat maken in v - vorm . Links naar uitleg en werkblad.

Serie

Taal Type Link
EN website WNET School NTTI
Serie proefjes, gong, steen in het water. Gekoppeld aan beeldmateriaal. Opbouw ok.

Sirene

Taal Type Link
DU website Wissen macht Ah!
Sirene maken van kartonnen schijf. Principe. Video recherkolom vanaf 19min.

Snelheid

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
2 latten tegen elkaar slaan. Wanneer ZIE je ze tegen elkaar, wanneer HOOR je het?

Snelheid

Taal Type Link
EN website SOF
De snelheid van het geluid meten m.b.v. een stemvork en een cylinder met water.
EN website Math@home
In het zwembad, onder water, boven water.

Sorteren

Taal Type Link
EN website Newton's Apple
Geluid sorteren m.b.v. kartonnen kokers van verschillende lengte.

Toonhoogte

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Toonhoogte proef: kartonnetje tegen draaiend fietswiel. Link naar uitleg en werkblad.
EN website The Naked Scientists
Met pen tegen beker tikken, onder een verschillende hoek / plek. Toonhoogten.
EN website Newton's Apple Classic
Kartonnen kokers van verschillende lengte geven verschillende toonhoogte.
EN website Delta
Vissnoer aan stokjes.
EN website Science World
Met stemvorken experimenteren: verschillende toonhoogtes, volumes produceren.
DU website Sonnentaler
Experimenteren met de toonhoogte van verschillende trommeltjes.
DU website Sonnentaler
Toonhoogte en de grootte van het voorwerp.

Trillingen

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Waarom kun je geluid voelen, proefje met ballon. Links naar uitleg en werkblad.
NL website Juf Naomi
Een trillende stemvork op een beroet glasplaatje.
NL pdf Omniversum
Met een stemvork golfjes in water p.15
EN website The Pfizer Science Bus
Met stemvork en pingpong balletje aantonen dat geluid een vorm van energie is.
EN pdf Suzy's World
Niet alleen de trillingen bij de keel voelen, maar ook bij de lippen en de neus
EN website K.O.T.G.
Gaat geluid makkelijker door vaste stof of door gas.
EN website Science World
'Menselijk model' waarin door groepje geluidstrillingen worden uitgebeeld.
DU website Sonnentaler
Toonhoogten onderzoeken.
DU website Sonnentaler
Geluid onderzoeken m.b.v. elastiek en bakpapier. Kazoo maken.

Vacuüm

Taal Type Link
NL website VOB
Met radio en vacuümpomp dat voortplanting geluidsgolven aantonen. P.31.

Vaste stof

Taal Type Link
EN website DiscoverySchool Janice VanCleave
Geluid door vaste stof en door lucht. Muzikale tanden.
EN website DiscoverySchool Janice VanCleave
Eenvoudig proefje met horloge en tafel.
EN website K.O.T.G.
Geluid door vaste stof. Klokkenspelproef hiervoor gebruikt en andere materialen.
DU website Sonnentaler
Leuke opzet voor in de klas, o.a. ook met bekertelefoon.

Versterken

Taal Type Link
NL website Wiki Books
Geluid versterken door gebundelde echo's, gemaakt m.b.v. paar schaaltjes.
DU website Sonnentaler
Proef met stemvork, kammetje, elastiek, om zoveel mogelijk volume te krijgen.

Versterker

Taal Type Link
NL website Aha in de Klas
Gratis een gehoorapparaat maken? Ballon versterkt geluid.
EN website Double Helix
Met azijn, zuiveringszout en een ballon een 'vergrootglas' maken voor geluid. Leuk!
EN website K.O.T.G.
Vel karton conisch oprollen, versieren, handvat eraan en je hebt een versterker - toeter.
EN website Reeko
Met een conisch opgerold vel papier kun je gefluister wat makkelijker horen.

Voelen

Taal Type Link
NL pdf VOB
Voelen via een velletje papier. P.32.
NL video Willem Wever
Kan je geluid ook zien of voelen? Proefje.

Voortplanting

Taal Type Link
EN website Science Court
Verhalende opzet m.b.t. voortplanting van geluid. Met twee experimentjes.

Weerkaatsing

Taal Type Link
EN website The Tech
Proef met kokers, uitgebreide toelichting, o.a. over vleermuizen.
EN website WOW
Enkele goede extra vragen.

Zichtbaar

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Rijstkorrels laten bewegen door geluid van muziek. Links naar uitleg en werkblad.
NL website NEMO
Geluid mooi zichtbaar: natte vinger over rand van glas met gekleurd water.
NL video Quest Junior
Rijstkorrels trillen op folie, gespannen over de speaker van een geluidsbox.
NL website Wiki Books
Geluid zichtbaar maken met behulp van computer en microfoon.
NL pdf Prof dr Testkees
Zichtbaar met suiker op huishoudfolie dat gespannen is over plastic schaal.
NL website Aha in de Klas
Kun je rijstkorrels laten dansen? Rijst op huishoudfolie. Slaan op blik of trommel.
EN video Science Buddies TV
Geluid zichtbaar maken mbv van strakgespannen folie en decoratiestrooisel.
EN video Sick Science
Maïzenapapje op plastic folie op de conus van een speaker: monsterlijk.
EN video Museums Victoria
Plastic folie over schaal: decoratie strooisels ea, geluid: leuke presentatie.
EN website Spangler
Beschrijving en uitleg van het hierboven, in Sick Science uitgevoerde proefje.
EN website Young Engineers Club
Geluid zichtbaar: cereal aan een kledinghanger en het geluid van elastiek.

Zoemer

Taal Type Link
NL website Klokhuis
Gaatjes in verfstokje, touwtje eraan en slinger het rond boven je hoofd. Zoeoemmm
EN video Spangler
Zelfde idee van zoemer maken, iets andere vorm. Korte, duidelijke video.
EN website Science World
Communicatiemiddel oude culturen. Bullroarer.Veel goede vragen en variaties.
EN website Science Snacks
Zoemer: ijslolliestokje en elastiek. Links naar instructie en verder experimenteren.
EN website Queensland Science Teachers
Een liniaal rondslingeren aan een touwtje.
EN website Storytime Songs
Leuke muziekinstrumenten om te maken, ook brullende en zoemende.
EN website Petrosains
Andere vorm van zoemer. De Bezige Bij.
EN pdf Gupta / Khanna
Volksspeelgoed India: een dubbelgevouwen kaartje aan touwtje ronddraait. P.10.
EN pdf Gupta / Khanna
Kwakwadil: instrument van klei, papier, touwtje en papier, rondslingeren. P.17.
DU website Zzzebra
Een schijfje hout kan ook.
DU website Wissen macht Ah
Zoemer: ijsstokje, gum, draad, elastiek. Link naar video, rechts. 14.30 min en 19.25

Aanvullend

Achtergrondinfo

Taal Type Link
NL website Jeugdbibliotheek
Boeken, filmpjes, interactieve animaties en achtergrondinfo Wikikids e.a.

Fluitketel

Taal Type Link
NL website Willem Wever
Hoe fluit een fluitketel?

Hinderlijk

Taal Type Link
NL website Wiki Books
Of geluid hinderlijk is of niet hangt af van de persoon. Proefje met muziek.
NL video Schooltv
Ook zo ibbelig van een nagel die over het bord krast? Dan ben jij niet de enige.

Sluipspel

Taal Type Link
EN pdf Suzy's World
Wie lukt het om een sleutelbos te pakken onder iemands stoel vandaan.

Vingers

Taal Type Link
DU website Zzzebra
Op je vingers fluiten.

Sponsoren

Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen logo_khmw
Het Platform Bèta Techniek logo_platform_betatechniek
Rabobank Haarlem en Omstreken logo_rabobank

Actueel op Twitter

Actueel op Twitter
Nieuws over EncyclopeDoe, Ontdekpek, blog, proefjes bij actualiteiten. twitter.com/encyclopedoe

Leerlijn Techniek

Nu ook op YouTube kanaal. youtube2

Proevenpret

Expedition Chemistry veel coole proefjes expeditionchemistry2

Werkbladen Ontdekplek

Op Ontdekplek.nl staan 50 werkbladen eenvoudig en uitdagend: robothand flipperkast dierentuin en veel meer ontdekplek