Onderwerpen

Aanpassing
Aardappel
Aardbeving
Aarde
Aardgas
Aardolie
Absorberen
Achtbaan
Ademhaling
Aerodynamica
Afrika
Afstandsbediening
Afval
Aggregatietoestanden
Aids
Alarm
Alcohol
Alien
Amfibieën
Anemometer
Archeologie
Archimedes
Asteroïde
Astronaut
Atmosfeer
Atoom
Auto
Bacteriën
Ballon
Ballonraket
Ballonwagen
Barometer
Batterij
Bedreigde diersoorten
Bergbeklimmen
Bergen
Bestrijdingsmiddelen
Besturingen
Beveiliging
Beweging
Bij
Binnenhuisarchitectuur
Bio-energie
Biodiversiteit
Biologie
Biotechnologie
Blessure
Bloed
Bloedsomloop
Bloem
Blubber
Bodem
Bodemdieren
Boemerang
Boerderij
Boom
Boot
Bos
Bouwen
Brachistochroon
Braille
Brand
Broeikaseffect
Brood
Brug
Bungee jump
Caleidoscoop
Camera obscura
Camouflage
Capillaire werking
Cel
Centrifugale kracht
Chaos
China
Chocolade
Chromatografie
Circus
Colloïde
Communicatie
Compact disc
Compost
Computer
Condenseren
Conserveren
Constructies
Cosmetica
Creativiteit
Culturen toen en nu
Dag en nacht
Dammen en dijken
Detective
Dichtheid
Dierentuin
Digitaal
Dinosaurus
DNA
Dolfijn
Doolhof
Doppler-effect
Drie-D
Drijven en zinken
Droogijs
Drugs
Druk
Druktechnieken
Duiken
Duurzaamheid
Eclips
Ecosysteem
Eencelligen
Egg-drop
Egypte
Ei
Eilanden
El Niño
Elasticiteit
Elektriciteit
Elektrochemie
Elektromagneet
Elektromotor
Elektronica
Elektroscoop
Emulsie
Energie
Enzymen
Erfgoed
Erosie
Evenwicht
Evolutie
Expeditie
Familie
Feest
Fiets
Film
Fontein
Fossiel
Fotografie
Fotosynthese
Fractals
Frisbee
Fruit
Gas
Gebit
Gebouwen
Geheimschrift
Geiser
Geld
Geleedpotigen
Geluid
Geluidsapparatuur
Geneeskunde
Geneesmiddelen
Genetica
Gepolariseerd licht
Geraamte
Gereedschap
Geschiedenis
Gesteenten
Getijden
Geur
Gewichtsloosheid
Gips
Gist
Glas
Gletsjer
Godsdiensten, levensovertuigingen
Golven
Goochelen
Goud
Graan
Grieken
Griezelen
Groenten
Grondwater
Grot
Gyroscoop
Haai
Habitat
Harry Potter
Hart
Heelal
Hefboom
Helikopter
Helling
Helm
Hemel
Herbarium
Hersenen
Heteluchtballon
Hevel
Hijskraan
Hologram
Hond
Hormoon
Hout
Hovercraft
Huid en haar
Huisdieren
Huishoudelijke apparatuur
Huishouden
Hydraulica
Hydrometer
Hygiëne
Hygrometer
IJs
IJskast
Immuunsysteem
India
Indianen - culturen
Insecten
Isolatie
Italië
Japan
jo-jo
Kaars
Kaart
Kameleon
Kamp
Kanker
Kasteel
Kat
Katalysator
Katapult
Katrol
Kauwgom
Kelten
Kermis
Kernenergie
Kerstmis
Kettingreactie
Keuken
Kinetische energie
Kleding
Klei
Kleur
Kleurenschijf
Klimaatverandering
Klok
Knikkerbaan
Knopen
Kogellagers
Komeet
Kompas
Koolzuur
Koraal
Koudbloedigen
Krachten
Krater
Kristallen
Krukas
Kunst
Kunststof
Kust
Kwadrant
Ladder
Lamp
Lampion
Landbouw
Laser
Lawine
Lente
Lenzen
Leven en dood
Licht
Lijm
Loep
Longen
Lucht
Luchtdruk
Luchtvervuiling
Maan
Machines
Magnetisme
Magnetron
Mars
Materialen
Medische hulpmiddelen
Meelworm
Melk
Menselijk lichaam
Mesopotamië
Metalen
Meten
Meteoriet
Metselen
Meubels
Microbe
Microscoop
Middeleeuwen
Mier
Mijnbouw
Milieu
Mineralen
Misconcepties
Mobieltje
Moleculen
Molen
Morse
Motor
Mummie
Munten
Museum
Muziek en dans
Muziekinstrumenten
Möbius
Nabeeld
Nanotechnologie
Natuur
Natuurkunde
Neus
Noorderlicht
Olievervuiling
Onder de grond
Ondernemen
Onderzeeboot
Ongewervelden
Ontwerpen
Onweer
Oog
Oor
Oplossing
Oppervlaktespanning
Optische illusie
Opwaartse druk
Osmose
Oxidatie
Ozon
Paard
Paddenstoelen
Papier
Papieren vliegtuig
Parachute
Patronen
Pendule
Periodiek systeem
Periscoop
Perpetuum mobile
Perspectief
Pinguïn
Piramide
Piraten
Planeten
Plant
Plastic
Pneumatiek
Polder
Polymeren
Pomp
Poolstreken
Popcorn
Potentiele energie
Prehistorie
Pretpark
Prisma
Productie
Proteïne
Psychologie
Quarks
Radar
Radio
Radioactiviteit
Raket
Rampen
Reactiesnelheid
Reclame
Recycling papier
Recycling Upcycling
Regen
Regenboog
Regenmeter
Regenwoud
Rekenen
Relativiteit
Reptielen
Resonantie
Reuk
Rivier
Robot
Roest
Roken
Romeinen
Rubber
Rube Goldberg
Ruimtestation
Ruimtevaart
Ruimtevaartkleding
Ruimtevaartvoedsel
Schaatsen
Schaduw
Scheepvaart
Scheikunde
Schelpen
Schilderkunst
Schimmels
School
Seismograaf
Seizoenen
Sensoren
Sextant
Sieraden
Sint-Maarten
Sinterklaas
Slak
Slang
Slijm
Slinger
Sloophoek
Slootdieren
Sluis
Sluitingen en sloten
Smaak
Sneeuw
Snoep
Snot
Solderen
Space Shuttle
Special Effects
Spectroscoop
Spectrum
Speelgoed
Speeltuin
Spel
Spiegel
Spieren
Spijkerbed
Spijsvertering
Spin
Sporen
Sport
Stalactieten
Statische elektriciteit
Stem
Sterren
Stoom
Straalmotor
Streepjescode
Stroboscoop
Sublimatie
Suiker
Survival
Symmetrie
Taal
Tandpasta
Tandwielen
Tast
Techniek op school
Technisch tekenen
Tektonische platen
Telefoon
Telescoop
Televisie
Tennis
Terrarium
Textiele werkvormen
Theater
Thermometer
Thermostaat
Tijd
Tornado
Touw
Traagheid
Transformator
Transistor
Transport
Trein
Tuin
Tunnel
Turbine
Uil
Uitvinding
Veer
Veerkracht
Veiligheid
Verandering
Verdampen
Verf
Verkeer
Verkiezingen
Verlichting
Verpakking
Vervoer
Vet
Vikingen
Vingerafdrukken
Virus
Vis
Vitamine
Vleermuizen
Vliegen
Vliegende schotel
Vlieger
Vliegramp
Vliegtuig
Vlinder
Vloeistof
Vloeistoffentoren
Vlot
Vochtigheid
Voeding
Voedselketen
Voertuigen
Voetbal
Vogel
Voortplanting en seksualiteit
Vormen
Vulkaan
Vuur
Vuurtoren
Vuurwerk
Walvis
Wapens
Warm en koud
Water
Waterdruk
Waterkracht
Waterkringloop
Watertoren
Watervervuiling
Waterzuivering
Weer
Wegen
Wetenschap
Wetlands
Wieg van Newton
Wielen en assen
Wind
Windenergie
Windsnelheid
Windvaan
Wiskunde
Woestijn
Wolken
Worm
Wrijving
Zaden
Zalm
Zand
Zee
Zeep
Zeepbellen
Zeilen
Zeilwagen
Zenuwspiraal
Zenuwstelsel
Zeppelin
Zetmeel
Ziekten
Zilver
Zintuigen
Zon
Zonne-energie
Zonnestelsel
Zonnewijzer
Zoogdieren
Zout
Zoötroop
Zure regen
Zuren en basen
Zuurstof
Zwaartekracht
Zwaartepunt
Zwanenhals
Zwart gat
Zweefvliegen

Koolzuur

Activiteiten

Azijn

Taal Type Link
NL website Technopolis
Fles bakpoeder/water, 1 baksoda/water, 1 baksoda/azijn. Ballon erop. Video.
NL video Quest Junior
Waar komt CO2 vandaan. Proefje: soda, azijn, ballon. CO2 uit ballon dooft waxinelichtje
NL website Aha in de Klas
Hoe tover je een geest uit de fles? Spookachtige presentatie van deze proef.
NL website Tech Your Future
Azijn en bakpoeder kan, maar hier ook mentos en cola...spannend! Exp.2
NL pdf C3
Azijn en soda reageren en blazen ballon op. Motto: 'gas en volume' p.19
EN video University of Regina
Azijn en zuiveringszout in fles, snel ballon over de opening. Paar goede tips.
EN website Shakhashiri
Azijn, zuiveringszout, kleurstof en (af) wasmiddel in glas: koolzuurontwikkeling.
NL website Dragon
Vier soortgelijke proefjes met azijn en zuiveringszout waaronder de ballon.
EN pdf Suzy's World
Blaas een ballon op zonder je mond te gebruiken.

Bruispoeder

Taal Type Link
NL video Doe het zelf ideeën
Bruispoeder: drilpuddingpoeder, bakpoeder, citroenzuur, suiker. Ook drankje maken.
EN website Go Science Girls
Bruispoeder maken van bakpoeder, citroenzuur, poedersuiker en geleikristallen.
EN website Fizzics Education
Bruispoeder van zuiveringszout, citroenzuur en poedersuiker. Aantal varianten.
EN website Planet Science
Maak een bruisende 'sherbet' m.b.v. zuiveringszout, citroenzuur en poedersuiker.
EN website SOF
Lekker eenvoudig 'proef'je: bruispoeder zelf maken.

Cola tik

Taal Type Link
EN website Spangler
Blikje cola flink schudden, openen, psssss. Nogmaals: tik tegen zijkant...? Ook bij light?

Dansend fruit

Taal Type Link
NL website Technopolis
Glas met prik, citroenpitten erin en dansen maar.
EN website Fizzics Education
Dansend fruit in glas prik: rozijn, bosbes, veenbes, abrikoos en ander gedroogd fruit.

Dansende couscous

Taal Type Link
EN website Bizarre Lab
Varianten op de dansende rozijnen met couscous en gelatine.
EN website Klamath Falls
Met knoopjes.

Dansende druiven

Taal Type Link
EN website Discrepant Events
Gepelde en ongepelde druif in de prik. Begeleidende vragen en aandacht voor adhesie.
EN website Science Kids at Home
Verder experimenteren met groente en fruit, al of niet gedroogd.
EN pdf Wonder & Explore
Verder experimenteren met gepelde en ongepelde druiven, groter glas. Goede vragen.

Dansende popcorn

Taal Type Link
EN pdf Surfing Scientist
Uitgebreide les m.b.t. dansende popcorn. Uitstekende tekening op p.6!
EN website Elementary Web Tech
Veel extra vragen en discussie.

Dansende rozijnen

Taal Type Link
NL pdf NEMO
Soms is een proefje verrassend. Je wilt graag snappen hoe dat nou zit.
NL pdf NEMO
Bijbehorende leerkrachtenhandleiding. Laat de leerlingen hypothese opstellen p.16
NL pdf C3
Azijn en zuiveringszout. Rozijnen erbij. Dansen. Goede extra vragen en info p.17
NL website Zo Zit Dat
Rozijnen eerst in een glas kraanwater, daarna in water met koolzuur.
NL website Thuis Experimenteren
Dansende rozijnen in bubbles. Eenvoudig proefje. Met bijbehorende formules.
NL website Expedition Chemistry
Er wordt eerst koolzuurgas gemaakt met azijn en soda. Daarna dansende rozijnen.
NL website Tom Tit
Hele leuke uitvoering van deze eenvoudige proef met dansende rozijnen. Aanrader.
EN website Galaxy
Onderzoek doen naar aanleiding van hypothese.en voorspelling. Prima.
EN pdf Discover Primary Science
De rozijnen wegen vooraf en na het proefje dansende rozijnen.
EN website Windows to the Universe
Onder 'notes' verder onderzoek dansende rozijnen: hogere temperatuur, cola e.a..
EN video Weird Science Kids
Dansende rozijnen met sprite of 7-up. Uitgebreide uitleg.
EN video Hoopla Kidzlab
Dansende rozijnen, video, eenvoudig en glashelder.
EN website Delta
Een leuke en speelse aanpak, met onderzoek. Aanrader.
EN website ZOOM
Extra vragen om mee verder te experimenteren. Reacties van kinderen.
EN website ZOOM
En nog veel meer materialen om verder mee te experimenteren. Leuk!
EN website SMART
Verder experimenteren met champagne en met gelatine.

Dansende spaghetti

Taal Type Link
EN website Easy Fun School
Dansende spaghetti of andere vormen van pasta in azijn met zuiveringszout.
EN video University of Regina
Spaghetti kan ook dansen in prik, beter zien: wat voedselkleurstof erbij.
EN video Spangler
Gekookte spaghetti laten dansen in water met azijn en een 'mystery - poeder'.

Dansende wormen

Taal Type Link
EN website Planet Science
Gummy wormen eerst in glas water en zuiveringszout, daarna in glas met azijn.

Gisting

Taal Type Link
EN pdf Suzy's World
Gisting of fermentatie bij het maken van gemberbier. Uitgebreid recept.

Handschoen

Taal Type Link
NL website Thuis Experimenteren
Azijn en zuiveringszout: plastic handschoen opblazen met koolzuur die ontstaat.
NL website Proefjes met Boefjes
Azijn en zuiveringszout blazen een latex handschoen op. Met vragen.
NL website Proefjes.nl
Handschoen opblazen zonder je mond te gebruiken? Links naar uitleg en werkblad.
NL video National Geographic
Azijn en bakpoeder geven reactie die handschoen opblaast. Met video.

Hoge druk

Taal Type Link
NL video Quest Junior
Hoe komt prik in frisdrank. Boy probeert ballon, daarna hoge druk apparaat.

Knallende kurken

Taal Type Link
NL website VMBO Lab
Leuke vorm om het effect van zuiveringszout in citroensap feestelijk aan te tonen.
NL website Kennislink
Uitleg.

Knettersnoepjes

Taal Type Link
NL website Willem Wever
Hoe worden die zakjes knettersnoep gemaakt en waarom knettert het in je mond?
EN video Spangler
Knettersnoepjes in fles frisdrank en een ballon eroverheen. Beschrijving, uitleg, video.

Limonade

Taal Type Link
NL pdf Prof dr Testkees
Limonade maken van zuiveringszout, citroensap, kleur - en smaakstof en suiker.
NL website Proefjes.nl
Hoe wordt prik gemaakt, hoe komt prik in de limonade? Links naar uitleg en werkblad.
NL video Willem Wever
Priklimonade maken met citroensap en zuiveringszout.
NL pdf Djoe Hobbyprojecten
Frisdrank maken die naar 7-up (citroen) smaakt.
NL website Kokswereld
Zelf frisdrank met prik maken.
EN video Suzy's World
Video over hoe prik in de limo komt, en hoe graag er weer uit. Prik maken. Historie.
EN website Planet Science
Priklimo: citroensap, zuiveringszout. Experimenteer met hoeveelheden voor smaak.
EN website Navigating by Joy
Priklimo van bakpoeder, citroenzuur en water. Stapsgewijs mbt hoeveelheden.
EN pdf Suzy's World
Werkblad dat bij de video aansluit.

Mentos

Taal Type Link
NL video Quest Junior
Experimenteren met mentor, cola, cola light, fles open, gaatje in dop. Prima versie!.
NL website Proefjes.nl
Wat gebeurt er als je mentos in een fles cola light stopt? Links naar uitleg en werkblad.
NL website Expedition Chemistry
Cola - Mentos proefje in een leuke strip.
EN video Spangler
Handige werkwijze voor deze bekende cola - mentos fontein proef. Extra suggestie.
EN website Fizzics Education
Borrelen mentos - cola grotendeels fysisch, niet chemisch. Variaties.
EN video Sick Science
Video van het maken van een cola-automaat /-verdeler. Werkt op mentos.
EN website Spangler
Beschrijving en uitleg van het hierboven, in Sick Science uitgevoerde tweede proefje.
EN video Weird Science Kids
Goede uitleg.

Plastic zak

Taal Type Link
EN video Spangler
Bakpoeder en azijn in verschillende verhoudingen in zakjes. Reactie. Variëren.
EN website Fizzics Education
Azijn en zuiveringszout in afsluitbare plastic zak. Variëer hoeveelheden en temp.
EN website 60 Second Science
Bakpoeder en azijn, eventueel een rozijn erbij en kleurstof, in een ziplick zakje.

Prik

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Cola prikkelt op je tong. Kun je het ook proeven? Links naar uitleg en werkblad.
NL website Proefjes.nl
Spoetnik: gazeuse, suiker, koffiemelk. Wat gebeurt er? Link naar uitleg, werkblad.

Prikbehoud

Taal Type Link
EN website Selah
Onderzoek hypothese: hoe warmer hoe meer prik er verloren gaat.

Prikpijn

Taal Type Link
EN website Kokswereld
Dertig seconden prik in je mond: voel je de bubbles of de pijnreceptoren?

Rust

Taal Type Link
EN website Do Science
Blik prik schudden en spuiten of een paar tikjes en rust.
EN website Petrosains
Eenvoudig, met tekening en uitleg.
EN website The Naked Scientists
Erg duidelijk in beeld gebracht en met uitleg.

Schuim

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Schuim maken met bakpoeder, azijn en afwasmiddel. Links: uitleg en werkblad.
NL video Willem Wever
Zelf schuim maken met soda en azijn.

Spoetnik

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Spoetnik: suiker, gazeuze, koffiemelk. Grote schuimkraag. Link naar uitleg en werkblad.

Wegen

Taal Type Link
EN pdf Arvind Gupta / Press
Van een stokje en twee plastic zakjes een weegschaal voor CO2 maken. P.7.

Zeepbellen

Taal Type Link
EN pdf Wonder & Explore
Zwevende zeepbellen boven koolzuurhoudende vloeistof.
EN website Daryl Science
Zeepbellen 'boven' en aquarium met veel zuiveringszout en azijn. Geniet!

Zichtbaar

Taal Type Link
EN pdf Arvind Gupta / Press
Koolzuur zichtbaar maken in het zonlicht tegen een heldere achtergrond. P.47.

Zout

Taal Type Link
EN website SOF
Ook aandacht voor vissterfte.

Aanvullend

Champagne

Taal Type Link
NL video Willem Wever
De juiste manier om een fles champagne te ontkurken.
NL website Willem Wever
Waarom drinken mensen met ; 'oud en nieuw' champagne?

Sponsoren

Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen logo_khmw
Het Platform Bèta Techniek logo_platform_betatechniek
Rabobank Haarlem en Omstreken logo_rabobank

Actueel op Twitter

Actueel op Twitter
Nieuws over EncyclopeDoe, Ontdekpek, blog, proefjes bij actualiteiten. twitter.com/encyclopedoe

Leerlijn Techniek

Nu ook op YouTube kanaal. youtube2

Proevenpret

Expedition Chemistry veel coole proefjes expeditionchemistry2

Werkbladen Ontdekplek

Op Ontdekplek.nl staan 50 werkbladen eenvoudig en uitdagend: robothand flipperkast dierentuin en veel meer ontdekplek