Oppervlaktespanning

Inleidend

Speedboot

Taal Type Link
EN website Surfing Scientist
Broodclip-speedboot in volle melk, m.b.v. afwasmiddel en kleurstof.

Activiteiten

Adhesie

Taal Type Link
NL video Schooltv
Demonstratieproef: watermoleculen moeten elkaar wel sterk aantrekken.
EN website Arvind Gupta Toys
Glaasjes met water ertussen proberen van elkaar te trekken. Fotoserie.
EN website Discrepant Events
Onderzoek adhesie, cohesie bij 2reageerbuisjes die precies in elkaar passen.
EN website Vicky Cobb
Een leuk trucje met een plastic lepeltje op je neus.
EN website Daryl Science
Hier wordt aan de bar zout gebruikt om de adhesie op te heffen.

Aluminiumfolie

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Bootje van aluminiumfolie draagt muntjes of punaises. Link naar uitleg en werkblad.

Boot

Taal Type Link
EN video Science Beyond the Boundaries
Mooi bootje van 2 bordjes en 2 bekertjes. Afwasmiddel loopt via rietje naar het water.

Bootrace

Taal Type Link
NL video Quest Junior
Bootje maken van papier, druppel zeep erbij, zoef. Erg goede uitleg.
NL pdf NEMO
De bijbehorende leerkrachtenhandleiding p.10.
NL website Waterwizz
Proefje herhalen, zorg steeds dat je goed schoon water hebt.
NL website Proefjes.nl
Bootje met wat afwasmiddel in 'de staart'. Link naar uitleg en werkblad.
NL website Aha in de Klas
Bootje kan van karton, balsahout of schuim.
EN website Surfing Scientist
Duidelijke fotoserie erg goede uitleg.
EN video Science Squad
Duidelijke video met bootje van brood clip, afwasmiddel met tandenstoker in opening.
EN website Marvin and Milo
Marvin en Milo spuiten direct uit afwasmiddelflacon. Leuke strip.
EN website Fizzics Education
Afwasmiddel in gaatje boven de inkeping. Variaties. Goed model, prima uitleg
EN website Science World
Eenvoudig bootje. Variëren met vloeistof en vorm.
EN website Science Bob
Zeepboot, in koud water of in warm water.
EN pdf Calgory Library
Zeepboot maken. Duidelijke instructie, goed punt mbt hypothese vorming.
EN website WOW
Bootrace in bad.
EN website Planet Science
Kartonnen bootje voortbewegen met afwasmiddel. Goede uitleg.
EN website 3M
Kan de boot ook lading vervoeren. Is er een sleepboot van te maken?
DU website Experimentis
Knip kleurig bootje van foam. Experimenteer met andere vormen zoals spiraal.
DU website Wissen macht Ah!
Bootrace, hier met leuke aankleding. Video in kolom rechts vanaf 19min15

Cohesie

Taal Type Link
NL website Tech Your Future
Touwtje schuin houden, water erlangs laten stromen.
NL pdf Waternet
Water schenken langs schuine draad. Hier wordt het touw aan lepels bevestigd.
EN video University of Regina
Water schenken langs een draadje.
EN website Science World
Water langs een draadje. Veel uitleg. verder experimenteren.
EN video Robert Krampf
Water schenken langs een draad, erg duidelijke demo en uitleg.
EN website Fizzics Education
Water dat langs een draadje loopt. Variëren in temperatuur, vloeistof, draad.
EN video Spangler
Beschrijving, uitleg en korte, duidelijke video van dit leuke eenvoudige proefje.
EN video Science Beyond the Boundaries
Water schenken langs dunne en langs dikke draad. Wat gaat beter.
EN website ZOOM
Onderzoek welke draad het water het best transporteert.
EN website Marvin and Milo
De hond krijgt te drinken via draad. Leuke strip.

Doolhof

Taal Type Link
EN website Discrepant Events
Begeleidende vragen.

Droog

Taal Type Link
DU website Science Luxemburg
Hand in water en toch droog blijven? Strooi dan eerst kaneel over het water.

Druppelrace

Taal Type Link
EN website National Chemistry Week
Druppelrace op glijbaan van waspapier.

Druppels

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Hoeveel druppels krijg je op een munt van 2 euro? Leuk. Link naar uitleg en werkblad.
NL pdf Technopolis
Druppels op munt, ook met afwasmiddel. Didactische tips. Download pakket. P.13.
EN video Spangler
Duidelijke video van leuk druppelproefje. Hoeveel druppels op verschillende munten.
EN website Bill Nye
Hoeveel druppels water op een munt? Hoeveel druppels zeepwater?
EN pdf Surfing Scientist
Uitstekende werkwijze voor 'hoeveel druppels op een munt'. Variabelen. Tip.
EN website Fizzics Education
Druppels op een munt. Varieren watertemperatuur, afwasmiddel, grootte munt.
EN website Science World
Mooi combi 'druppels op munt' en 'munten in glas water'.
EN website Double Helix
Om de beurt druppel water op een munt doen. Wie als eerste zijn water morst, verliest!
EN website Topscience
De munt op een dop, zorgvuldige werkwijze, tot slot tandenstoker met zeep erbij.
EN website ZOOM
Her met een scorelijst voor verschillende munten..
EN website ZOOM
Hier wordt het gedaan met verschillende vloeistoffen.
EN pdf Chymist
Ook met verschillende vloeistoffen, wat steviger uitleg en scorevel.
EN website Think stretch
Leuk om eerst een voorspelling te doen hoevvel druppels. Goede uitleg
EN website Prezi
Hier eerst hypothese(n) stellen.

Geintje

Taal Type Link
EN website Hunkin
Lekke fles onderwater vullen, dop erop en iemand vragen de dop eraf te halen.

Grootste

Taal Type Link
EN website WNET School NTTI
Welke van vier vloeistoffen heeft de grootste oppervlaktespanning.

Insect

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Insect maken van sluitstrips, die op water kan lopen. Leuk. Link naar uitleg en werkblad.
NL pdf Ontwerpen in de Klas
Hoe kun je een model van een waterdiertje maken dat op het water kan blijven staan?
NL video Proefjes.nl
Bijbehorende video.
NL website Museon
Insect op het water, genaamd paperclip. Triest: gevolgen watervervuiling.
NL website De Kinkerbuurtschool
Drijvende insecten op hoge poten. Leuke uitdaging.
EN website Science Friday
Draad, gecoat met plastic, paperclips. Mooi filmpje over roeiend insect.

Kier

Taal Type Link
EN video Arvind Gupta Toys
Omgekeerd glas water omhoog door munten onder rand. Spannend. Link naar video.

Midden

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Wat doet een pingpongbal in een glas water? Link naar werkblad en uitleg.
EN website Surfing Scientist
Het kopige - kurk probleem. Duidelijke tekening en uitleg. Werkblad.
EN website Discrepant Events
Begeleidende vragen.
EN video Science at Home
Hier met twee rondjes van papier.
EN website Arvind Gupta Toys
Kurk of pieschuim naar rand van niet-vol glas. Vol dan juist naar midden. Fotoserie.

Muntjes

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Uitleg.Muntjes werpen in een vol glas water. Links naar uitleg en werkblad.
NL website Technopolis
Munten laten zakken in een vol glas met water. Heldere uitleg.
EN video University of Regina
Tip over hoe je munten er het beste in kan 'gooien'.
EN website ZOOM
Probeer het ook eens met andere vloeistoffen.
EN video Arvind Gupta Toys
In de gelinkte video manier van munten erin doen en 'vlies' duidelijk.

Mystery vloeistof

Taal Type Link
EN video Spangler
Duidelijke video en uitleg van mystery vloeistof waarin papier wel of niet drijft...

Naald

Taal Type Link
EN pdf Let's Talk Science
Naald op het water laten drijven. Heldere uitleg met goede illustraties.
EN website The Naked Scientists
Heldere uitleg met erg goede illustraties.

Paperclip

Taal Type Link
NL website Tech Your Future
Paperclip op water. Experimenteren: meerdere? Uitgevouwen?
NL website Proefjes.nl
Blijft een metalen paperclip op water drijven? Link naar duidelijke uitleg en werkblad.
NL website NEMO
Leg eerst een postzegel op het water in een kom. Leg daarop de paperclip.
NL pdf Grasspriet
Drijvende paperclip / punaise, druppeltje zeep erbij en hij zinkt. Watervervuiling p.8
NL website Arkorum
Paperclip op het water, hier in een serie 'toveractiviteiten'.
EN website ZOOM
Drijvende paperclip op water. Maar wat gebeurd er bij zonnebloemolie of frisdrank?
EN video ZOOM
Bijbehorende video, leuke presentatie. Support materiaal: info en vragen.
EN video Science Bob
Leuke presentatie 'paperclip op water' in deze video.
EN website Arvind Gupta Toys
Mooie fotoserie van zinkende en drijvende paperclips.
EN website Discrepant Events
Reeks vragen en antwoorden rond de drijvende paperclip.
EN website Petrosains
Paperclip eerst op tissue papiertje.
DU website Schule und Familie
Paperclip even vet maken met de vingers. Duidelijke uitleg en plaatjes.

Peper

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Wist je bijvoorbeeld dat peper heel hard kan zwemmen? Link naar uitleg en werkblad.
NL video Technopolis
Afwasmiddel verlaagt de oppervlaktespanning. Peper 'zwemt' vliegensvlug naar de rand
NL website Tech Your Future
Eerst gas 'bolvol' met water, afwasmiddel. Daarna bord met peper en afwasmiddel.
NL website Expedition Chemistry
Punaise en paperclip op het water. Wat gebeurt er met elk?
NL pdf Waternet
Met één vinger duizenden peperkorrels laten zwemmen! Let op tip.
EN website TryScience
Hier ook experimenteren met zeep erbij.
EN video Youtube
Bijbehorende video van de Surfing Scientist..
EN website Fizzics Education
Water in wit bord. Peper. Afwasmiddel. Variabel watertemperatuur, korrelgrootte.
EN website Arvind Gupta Toys
Eindigt met peper, vooraf veel experiemnteren met piepschuim balletjes. Fotoserie.
DU website Helles-Koepfchen
Peper op het water tot het volledig bedekt is. Langzaam vinger erin. Wat gebeurt?
DU website Zzzebra
Hier ook de peper - 'droge vinger' pproef met meer uitleg.

Punaise

Taal Type Link
NL website Proefjes.nl
Hoe kan een schaatsenrijder, insect, over water lopen? Link naar uitleg en werkblad.
NL pdf Waternet
Punaise drijft op water, mooi proefje bij biologieles. Let op tip.
NL website Proefjesfabriek
Punaises laten drijven in een glas koud, en glas warm water. Afwasmiddel erbij.

Scheermesje

Taal Type Link
EN website SITA
Met een vloeitje een scheermesje, een naald, een paperclip laten drijven.

Schoonmaakalcohol

Taal Type Link
EN website Fizzics Education
Druppels kleurstof in bord met water. Wat schoonmaakalcohol of spiritis erbij.

Speedboot

Taal Type Link
NL pdf NEMO
Papieren bootje. Dat blijkt een motortje te krijgen door een druppel afwasmiddel.
NL pdf NEMO
Bijbehorende leerkrachtenhandleiding met veel toelichting p.10
EN website SOF
Bootje van karton, achterin een kleine opening voor wat zeep - 'brandstog'.
EN website ZOOM
Duidelijke aanpak, uitleg en werktekening.
EN website ZOOM
Leuke, creatieve vormgeving.
EN website Bill Nye
Druppel wasmiddel duwt bootje van aluminiumfolie vooruit.
EN website Discrepant Events
Inquiry based learning. Vragen en uitleg.
EN website Discrepant Events
POE, Predict, Observe and Explain.
EN website DFTV
Hier geen bootje, maar de vorm van een vis....speedvis.
EN website SMILE
Verschillende soorten zeep, warm en koud water, wanneer kom de boot het verst?
DU website Zzzebra
Gespleten lucifertjes met wat afwasmiddel ertussen veranderen in speedbootjes.

Stationnetjes

Taal Type Link
NL website Ken de Natuur
Eenvoudige proefjes m.b.t. de oppervlaktespanning.
EN pdf Discover Primary Science
Drie activiteiten m.b.t. oppervlaktespanning.
EN website Teach Engineering
Activiteiten als 'speedboot' en 'paperclip'. Daarna discussievragen oppervlaktespanning.

Stroming

Taal Type Link
EN website Educator's Cheapbook
Stroming zichtbaar maken in dienblad. Mooi en veel uitleg. Goed geïllustreerd.

Talkpoeder

Taal Type Link
EN video Science at Home
Talkpoeder op wateroppervlak, tandenstoker met shampoo en detergent in midden.

Truc

Taal Type Link
EN video Spangler
Truc: water 'kookt' in omgekeerd glas water. Zakdoek erover. 'Aanraking'. Met video.

Vasthoudend

Taal Type Link
DU website WDR Lilipuz
Munten stapelen op stuk karton dat over een vol glas water ligt. Nog twee proeven.

Vissenrace

Taal Type Link
NL pdf Wouters Wonderlijke Werkzolder
Vissenrace houden met wat afwasmiddel in de opening van de plastic vis.

Water

Taal Type Link
EN pdf Suzy's World
Lepeltjes water bij een vol glas water doen.

Waterafstotend

Taal Type Link
NL website Zo Zit Dat
Glas water, strooi er kruiden over, steek een vinger in het glas, eruit: droog!
EN video University of Regina
Lycopodium poeder op water laten drijven, hand erin, zie het waterafstotende effect.

Waterdicht

Taal Type Link
NL website Arkorum
Een stukje fijn gaas op de opening van een omgekeerde en met water gevulde melkfles.
NL website Proefjes.nl
Gaat het water uit een glas ook door een T-shirt heen? Link naar uitleg en werkblad.
NL website Museon
Hoe water niet door de gaten van een theezeefje gaat.
NL website Proefjes.nl
Folie over hals van fles water. Omkeren en gaatjes prikken in de folie: lekkage?
NL pdf Waternet
Water in een pot, stof erover heen, elastiek erom heen. Omkeren.
EN video Spangler
Hier wordt gewerkt met fijnmazig netje, colaflesje en leuke extra. Met uitleg en video.
EN video Spangler
Korte, duidelijke video: glas met water, doek erover, omkeren. Beschrijving en uitleg.
EN video IOP
Glas, doek erover, water inschenken, bord erop, omkeren, bord weg. Aanrader.
EN video Arvind Gupta Toys
Muskieten gaas. Mooie, duidelijke presentatie. Fotoserie. Links: video en beschrijving.
EN website Hunkin
Hier wordt een zeef gebruikt.
EN video Physics
Goed filmpje, heldere uitleg en een tip.
EN pdf Surfing Scientist
Hier wordt wat kleurstof aan het water toegevoegd. Goede instructiefoto's.
EN website The Naked Scientists
Heldere en goed geïllustreerde uitleg.
DU website WDR Lilipuz
Bij de uitleg duiken we de wasmachhine in en zien de rol van oppervlaktespanning.
DU website WDR Lilipuz
I.p.v. zakdoek of zeef wordt hier het zoutvaatje gebruikt voor deze proef.

Waterknopen

Taal Type Link
EN pdf Gupta / Press
Gaatjes in een blik, water eruit laten stromen, waterstraaltjes aan elkaar knopen.

Waterstraal

Taal Type Link
EN pdf Gupta / Press
Spelen met vinger in een waterstraal, je ziet de rol die oppervlaktespanning speelt.

Zeep en suiker

Taal Type Link
EN website The Naked Scientists
Hier een 'luciferbootje'. Duidelijke uitleg en video.
DU website Zzzebra
Lucifers in een cirkel in het water. Toverstokje met aan 1 eind zeep, ander eind suiker.

Sponsoren

Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen logo_khmw
Het Platform Bèta Techniek logo_platform_betatechniek
Rabobank Haarlem en Omstreken logo_rabobank

Actueel op Twitter

Actueel op Twitter
Nieuws over EncyclopeDoe, Ontdekpek, blog, proefjes bij actualiteiten. twitter.com/encyclopedoe

Leerlijn Techniek

Nu ook op YouTube kanaal. youtube2

Proevenpret

Expedition Chemistry veel coole proefjes expeditionchemistry2

Werkbladen Ontdekplek

Op Ontdekplek.nl staan 50 werkbladen eenvoudig en uitdagend: robothand flipperkast dierentuin en veel meer ontdekplek